man wearing watch with black suit

Granice pojętności

Na propozycję rosyjskiego fizjologa Pawłowa, nakręcono w 1934 w Leningradzie film przyrodniczy Rafael i Rosa. Najciekawszym fragmentem filmu był pokaz doświadczenia mającego na celu zbadanie inteligencji szympansicy Rosy. Przed klatką szympansów ustawiono poza ich zasięgiem skrzynię z częściowo oszkloną tylną ścianą i równie przezroczystym wiekiem. Rosa przez szklane ściany widziała leżącego na dnie skrzyni banana, mogła się jednak do niego dostać tylko za pomocą pewnego rodzaju wędki, ponieważ jedyny otwór w skrzyni znajdował się po przeciwnej jej stronie. Pawłów pokazał małpie, jak należy posługiwać się wędką, i wręczył ją szympansicy. Rosa od razu zrozumiała, w jaki sposób może dosięgnąć owoc, i sztuki tej dokonała wiele razy. Następnie Pawłów polecił wyciąć w skrzyni otwór, tym razem w ścianie przedniej, zwróconej w stronę klatki. Każdy człowiek byłby teraz wyjął owoc przez nowy, znacznie bliższy otwór. Szympansica jednak w dalszym ciągu postępowała tak jak poprzednio, usiłując wyłowić banana wędką. Nie przyszło jej na myśl, aby skorzystać obecnie z wygodniejszej drogi. Pojętność samicy szympansa osiągnęła w tym przypadku swoją granicę. Czteroletnie dziecko odkryłoby z pewnością, jak można prościej, pewniej i szybciej dostać się do banana.